1. WSTĘP
Decyzja o korzystaniu ze środków ochrony prawnej, opisanych w Dziale IX ustawy z dnia 11 września 2019 r. – Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1129 z późn. zm.), wiąże się z koniecznością poniesienia określonych opłat i kosztów, które zależne są przede wszystkim od roli, jaką ma dany podmiot w postępowaniu przed Krajową Izbą Odwoławczą.
Przepisy art. 505 – art. 590 ustawy PZP przewidują trzy podstawowe środki ochrony prawnej, możliwe do zastosowania w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego:
- postępowanie odwoławcze przed Krajową Izbą Odwoławczą (rozpoczynane odwołaniem)
- postępowanie skargowe przed Sądem Okręgowym w Warszawie – sądem zamówień publicznych (rozpoczynane skargą na orzeczenie Krajowej Izby Odwoławczej)
- postępowanie przed Sądem Najwyższym (rozpoczynane skargą kasacyjną od wyroku sądu lub postanowienia kończącego postępowanie w sprawie)
Niniejsza analiza skupiać będzie się na opłatach i kosztach postępowania odwoławczego przed Krajową Izbą Odwoławczą.
2. WPIS OD ODWOŁANIA
Wniesienie odwołania do Krajowej Izby Odwoławczej musi być skorelowane w uiszczeniem wpisu od odwołania w wymaganej wysokości. Dowód uiszczenia wpisu od odwołania musi być dołączony do odwołania (art. 516 ust. 2 pkt 1 ustawy PZP). Brak dokonania wpisu lub uiszczenie go w wysokości innej niż wymagana jest brakiem uniemożliwiającym rozpoznanie odwołania (art. 517 ust. 1 pkt 2 ustawy PZP). W przypadku, jeśli do odwołania nie zostanie dołączone potwierdzenie uiszczenia wpisu od odwołania, Prezes KIO wezwie odwołującego do złożenia dowodu uiszczenia wpisu w terminie 3 dni od dnia doręczenia wezwania pod rygorem zwrócenia odwołania (art. 518 ust. 1 ustawy PZP).
UWAGA:
wpis od odwołania musi być uiszczony najpóźniej do dnia upływu terminu do wniesienia odwołania (art. 517 ust. 2 ustawy PZP)
Z tego wynika, że nie da się wpłacić skutecznie wpisu po terminie na wniesienie odwołania, jak również nieakceptowalna jest sytuacja w której po terminie na wniesienie odwołania uzupełnia się wpis, który został dokonany w złej (zbyt niskiej) wysokości (np. na skutek błędnego ustalenia czy mamy do czynienia z zamówieniem o wartości „krajowej” czy „unijnej” albo z błędnym zakwalifikowaniem zamówienia jako „dostaw lub usług” zamiast „robót budowlanych”). Przez uiszczenie wpisu rozumie się obciążenie rachunku wpłacającego (a zatem przelew nie musi zostać zaksięgowany na rachunku UZP, ale musi „wyjść” z rachunku wpłacającego).
W przypadku, jeśli odwołujący nie uzupełni na wezwanie Prezesa KIO dowodu uiszczenia wpisu, jak również w przypadku gdy wpis nie został dokonany we właściwym terminie (czyli najpóźniej do dnia upływu terminu do wniesienia odwołania), odwołanie zostaje zwrócone (art. 519 ust. 1 ustawy PZP), co powoduje, że nie wywołuje żadnych skutków (art. 519 ust. 2 ustawy PZP).
Wysokość wpisu od odwołania zależna jest od wartości zamówienia oszacowanej przez zamawiającego (odmiennie w zamówieniach o wartości „krajowej” i „unijnej”) oraz przedmiotu zamówienia (odmiennie w ramach zamówień na roboty budowlane i zamówień na dostawy lub usługi). Wpisy obecnie kształtują się następująco:
postępowania „krajowe” | postępowania „unijne” | |
dostawy / usługi | 7 500 złotych | 15 000 złotych |
roboty budowlane | 10 000 złotych | 20 000 złotych |
*z zastrzeżeniem, że jeśli odwołanie wnoszone jest w postępowaniu, w którym dopuszczono składanie ofert częściowych i odwołanie dotyczy kilku części, to odwołujący nie musi uiszczać wielokrotności wpisu (iloczynu ww. kwoty oraz ilości części, w ramach których wnoszone jest odwołanie), ale wystarczające jest uiszczenie pojedynczego wpisu
Wpis od odwołania jest więc pierwszym wydatkiem ponoszonym przez odwołującego i wliczanym do kosztów postępowania odwoławczego (art. 574 ustawy PZP).
Pozostałe koszty postępowania odwoławczego uregulowane zostały szczegółowo w rozporządzeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 r. w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów postępowania odwoławczego, ich rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania (Dz. U. z 2020 r. poz. 2437).
3. POZOSTAŁE KOSZTY POSTĘPOWANIA ODWOŁAWCZEGO
Oprócz wpisu od odwołania, do kosztów postępowania odwoławczego zalicza się również uzasadnione koszty stron postępowania odwoławczego (a w niektórych przypadkach również koszty uczestnika tego postępowania, czyli przystępującego, gdy wniesie on sprzeciw wobec uwzględnienia odwołania przez zamawiającego).
Do „uzasadnionych kosztów” zalicza się:
- koszty związane z dojazdem na wyznaczone posiedzenie lub rozprawę,
- wynagrodzenie i wydatki jednego pełnomocnika, jednak nieprzekraczające łącznie kwoty 3600 złotych,
- wynagrodzenie biegłych oraz zwrot poniesionych przez nich wydatków, jeżeli dowód z opinii biegłego został dopuszczony przez Izbę na wniosek strony lub uczestnika postępowania odwoławczego,
- inne uzasadnione wydatki, w tym koszty przeprowadzenia innych dowodów w postępowaniu odwoławczym niż dowód z opinii biegłego, dopuszczonych przez Izbę na wniosek strony lub uczestnika postępowania odwoławczego.
Wiedząc już, że do kosztów postępowania odwoławczego zalicza się wpis od odwołania oraz pozostałe koszty opisane powyżej w punkcie 3, najważniejsze z czym muszą się liczyć strony postępowania odwoławczego, to odpowiedź na zagadnienie – kto powyższe koszty pokrywa i kto jest zobowiązany do ich zwrotu w zależności od rozstrzygnięcia Krajowej Izby Odwoławczej.
Koszty pokrywa tymczasowo podmiot zainteresowany (we własnym zakresie), a zatem odwołujący zainteresowany uczestnictwem w rozprawie musi wyłożyć odpowiednią kwotę na dojazd na tę rozprawę, a chcąc korzystać z usług pełnomocnika – musi za te usługi zapłacić. Analogiczna sytuacja dotyczy pozostałych stron i uczestników. W pewnych jednak przypadkach koszty powyższe można „odzyskać”, w sytuacji korzystnego dla siebie rozstrzygnięcia postępowania odwoławczego.
4. SPOSÓB ROZLICZENIA KOSZTÓW POSTĘPOWANIA ODWOŁAWCZEGO – ZAMAWIAJĄCY I ODWOŁUJĄCY
W pierwszej kolejności opisać należy sytuację, w której w postępowaniu odwoławczym biorą udział jedynie dwie strony: zamawiający oraz odwołujący. W takim przypadku:
lp. | sytuacja | rozstrzygnięcie o kosztach |
1 | jeśli dojdzie do zwrotu odwołania (np. ze względu na nieuzupełnienie braków formalnych w wyznaczonym terminie) | Izba zwraca odwołującemu wpis w całości |
2 | jeśli odwołanie zostanie uwzględnione przez KIO w całości | wszystkie koszty pokrywa zamawiający (czyli zwraca odwołującemu wpis oraz koszty, o których mowa w punkcie 3, poniesione przez odwołującego) |
3 | jeśli odwołanie zostanie uwzględnione przez KIO w części | koszty rozkładają się na strony proporcjonalnie do uwzględnionych i nieuwzględnionych zarzutów (czyli zamawiający zwraca odwołującemu część wpisu i część poniesionych przez odwołującego kosztów, o których mowa w punkcie 3, a odwołujący zwraca zamawiającemu część poniesionych przez zamawiającego kosztów, o których mowa w punkcie 3), przy czym Izba może odstąpić od rozdzielenia wpisu i nałożyć go wyłącznie na jedną stronę, jak również może znieść koszty, o których mowa w punkcie 3, czyli uznać, że każda strona ponosi swoje koszty, bez obowiązku ich zwrotu drugiej stronie |
4 | jeśli odwołanie zostanie odrzucone przez KIO | wszystkie koszty pokrywa odwołujący (czyli zwraca zamawiającemu koszty, o których mowa w punkcie 3, poniesione przez zamawiającego) |
5 | jeśli odwołanie zostanie oddalone w całości przez KIO | wszystkie koszty pokrywa odwołujący (czyli zwraca zamawiającemu koszty, o których mowa w punkcie 3, poniesione przez zamawiającego) |
6 | jeśli odwołanie zostanie uwzględnione przez zamawiającego przed rozprawą w całości, a KIO umorzyło postępowanie | Izba zwraca odwołującemu wpis w całości, a koszty o których mowa w punkcie 3 znosi wzajemnie czyli każda strona ponosi swoje koszty, bez obowiązku ich zwrotu drugiej stronie |
7 | jeśli odwołanie zostanie uwzględnione przez zamawiającego przed rozprawą w części, a odwołujący wycofa pozostałe zarzuty (nieuwzględnione przez zamawiającego), a KIO umorzyło postępowanie | Izba zwraca odwołującemu wpis w całości, a koszty o których mowa w punkcie 3 znosi wzajemnie czyli każda strona ponosi swoje koszty, bez obowiązku ich zwrotu drugiej stronie |
8 | jeśli odwołanie zostanie uwzględnione przez zamawiającego po otwarciu rozprawy w całości, a KIO umorzyło postępowanie | wszystkie koszty pokrywa zamawiający (czyli zwraca odwołującemu wpis oraz koszty, o których mowa w punkcie 3, poniesione przez odwołującego) |
9 | jeśli odwołanie zostanie uwzględnione przez zamawiającego po otwarciu rozprawy w części, a odwołujący wycofa pozostałe zarzuty (nieuwzględnione przez zamawiającego), a KIO umorzyło postępowanie | wszystkie koszty pokrywa zamawiający (czyli zwraca odwołującemu wpis oraz koszty, o których mowa w punkcie 3, poniesione przez odwołującego) |
10 | jeśli odwołanie zostanie uwzględnione przez zamawiającego w części (bez względu na to kiedy – czy przed rozprawą, czy w jej trakcie), a odwołujący nie wycofa pozostałych zarzutów (nieuwzględnionych przez zamawiającego) i podczas rozpoznawania tych zarzutów, KIO uwzględni te zarzuty w całości | wszystkie koszty pokrywa zamawiający (czyli zwraca odwołującemu wpis oraz koszty, o których mowa w punkcie 3, poniesione przez odwołującego) |
11 | jeśli odwołanie zostanie uwzględnione przez zamawiającego w części (bez względu na to kiedy – czy przed rozprawą, czy w jej trakcie), a odwołujący nie wycofa pozostałych zarzutów (nieuwzględnionych przez zamawiającego) i podczas rozpoznawania tych zarzutów, KIO oddali te zarzuty w całości lub odrzuci odwołanie w zakresie tych zarzutów | wszystkie koszty pokrywa odwołujący (czyli zwraca zamawiającemu koszty, o których mowa w punkcie 3, poniesione przez zamawiającego) |
12 | jeśli odwołanie zostanie uwzględnione przez zamawiającego w części (bez względu na to kiedy – czy przed rozprawą, czy w jej trakcie), a odwołujący nie wycofa pozostałych zarzutów (nieuwzględnionych przez zamawiającego) i podczas rozpoznawania tych zarzutów, KIO uwzględni te zarzuty w części | koszty rozkładają się na strony proporcjonalnie do uwzględnionych i nieuwzględnionych zarzutów (czyli zamawiający zwraca odwołującemu część wpisu i część poniesionych przez odwołującego kosztów, o których mowa w punkcie 3, a odwołujący zwraca zamawiającemu część poniesionych przez zamawiającego kosztów, o których mowa w punkcie 3), przy czym Izba może odstąpić od rozdzielenia wpisu i nałożyć go wyłącznie na jedną stronę, jak również może znieść koszty, o których mowa w punkcie 3, czyli uznać, że każda strona ponosi swoje koszty, bez obowiązku ich zwrotu drugiej stronie |
13 | jeśli odwołujący cofnie odwołanie przed otwarciem rozprawy (nie później niż na jeden dzień przed otwarciem rozprawy) | Izba zwraca odwołującemu wpis w 90% |
14 | jeśli odwołujący cofnie odwołanie przed otwarciem rozprawy (w dniu rozprawy) | Izba zwraca odwołującemu wpis w 90%, ale odwołujący pokrywa koszty, o których mowa w punkcie 3, poniesione przez zamawiającego) |
15 | jeśli odwołujący cofnie odwołanie po otwarciu rozprawy | wszystkie koszty pokrywa odwołujący (czyli zwraca zamawiającemu koszty, o których mowa w punkcie 3, poniesione przez zamawiającego) |
16 | jeśli dojdzie do umorzenia postępowania odwoławczego w całości ze względu na stwierdzenie, że dalsze postępowanie stało się z innej przyczyny zbędne lub niedopuszczalne, zgodnie z art. 568 pkt 2 ustawy PZP | koszty znosi się wzajemnie czyli każda strona ponosi swoje koszty, bez obowiązku ich zwrotu drugiej stronie |
5. SPOSÓB ROZLICZENIA KOSZTÓW POSTĘPOWANIA ODWOŁAWCZEGO – ZAMAWIAJĄCY, ODWOŁUJĄCY I PRZYSTĘPUJĄCY NIEWNOSZĄCY SPRZECIWU
Sytuacja będzie taka sama, jeśli w postępowaniu odwoławczym bierze udział uczestnik – przystępujący, natomiast nie wniósł on sprzeciwu wobec uwzględnienia odwołania przez zamawiającego (czy to w części, czy to w całości). Nie ma przy tym znaczenia, czy niewniesienie sprzeciwu było podyktowane faktem, że zamawiający nie uwzględnił odwołania (a zatem nie było w postępowaniu czynności, od której można byłoby taki sprzeciw wnieść), czy przystępujący nie wniósł sprzeciwu wobec uwzględnienia odwołania przez zamawiającego w całości lub w części, ponieważ zgodził się z ww. czynnościami zamawiającego.
Ogólna sytuacja przystępującego jest więc taka, że jest to uczestnik „bezkosztowy”. Przystępujący ponosi więc własne koszty (np. koszty dojazdu, koszty pełnomocnika), natomiast nikt mu tych kosztów nie zwraca (ale i on nie jest zobowiązany do zwrotu którejkolwiek stronie jakichkolwiek kosztów), bez względu na wynik postępowania odwoławczego).
6. SPOSÓB ROZLICZENIA KOSZTÓW POSTĘPOWANIA ODWOŁAWCZEGO – ZAMAWIAJĄCY, ODWOŁUJĄCY I PRZYSTĘPUJĄCY WNOSZĄCY SPRZECIW
Sytuacja się natomiast mocno komplikuje, w przypadku, jeśli zamawiający uwzględni odwołanie (w części lub w całości), a uczestnik postępowania odwoławczego – przystępujący po stronie zamawiającego wniesie sprzeciw wobec uwzględnienia odwołania (czy to w części czy to w całości). W takich przypadkach:
lp. | sytuacja | rozstrzygnięcie o kosztach |
1 | jeśli zamawiający uwzględnił odwołanie w całości, a przystępujący wniósł sprzeciw wobec tego uwzględnienia i odwołanie zostanie uwzględnione przez KIO w całości | wszystkie koszty pokrywa przystępujący wnoszący sprzeciw (czyli zwraca odwołującemu wpis oraz koszty, o których mowa w punkcie 3, poniesione przez odwołującego) |
2 | jeśli zamawiający uwzględnił odwołanie w części, przystępujący wniósł sprzeciw wobec tego uwzględnienia, a odwołujący nie wycofał pozostałych zarzutów i odwołanie zostanie uwzględnione przez KIO w całości | koszty rozkładają się na zamawiającego i przystępującego wnoszącego sprzeciw proporcjonalnie do uwzględnionych zarzutów (czyli zamawiający zwraca odwołującemu część wpisu i część poniesionych przez odwołującego kosztów, o których mowa w punkcie 3, jak również przystępujący wnoszący sprzeciw zwraca odwołującemu część wpisu i część poniesionych przez odwołującego kosztów, o których mowa w punkcie 3, przy czym Izba może odstąpić od rozdzielenia wpisu i nałożyć go wyłącznie na zamawiającego lub na przystępującego wnoszącego sprzeciw |
3 | jeśli zamawiający uwzględnił odwołanie w całości, a przystępujący wniósł sprzeciw wobec tego uwzględnienia i odwołanie zostanie uwzględnione przez KIO w części | koszty rozkładają się na odwołującego i przystępującego wnoszącego sprzeciw proporcjonalnie do uwzględnionych i nieuwzględnionych zarzutów (czyli przystępujący wnoszący sprzeciw zwraca odwołującemu część wpisu i część poniesionych przez odwołującego kosztów, o których mowa w punkcie 3, a odwołujący zwraca przystępującemu wnoszącemu sprzeciw część poniesionych przez przystępującego wnoszącego sprzeciw kosztów, o których mowa w punkcie 3), przy czym Izba może odstąpić od rozdzielenia wpisu i nałożyć go wyłącznie na odwołującego lub wyłącznie na przystępującego wnoszącego sprzeciw, jak również może znieść koszty, o których mowa w punkcie 3, czyli uznać, że każdy ponosi swoje koszty, bez obowiązku ich zwrotu drugiemu |
4 | jeśli zamawiający uwzględnił odwołanie w części, przystępujący wniósł sprzeciw wobec tego uwzględnienia, a odwołujący nie wycofał pozostałych zarzutów i odwołanie zostanie uwzględnione przez KIO w części | koszty rozkładają się na odwołującego i zamawiającego lub przystępującego wnoszącego sprzeciw proporcjonalnie do uwzględnionych i nieuwzględnionych zarzutów (czyli zarówno zamawiający, jak również przystępujący wnoszący sprzeciw zwracają odwołującemu część wpisu i część poniesionych przez odwołującego kosztów, o których mowa w punkcie 3, a odwołujący zwraca zamawiającemu oraz przystępującemu wnoszącemu sprzeciw część poniesionych przez zamawiającego oraz przystępującego wnoszącego sprzeciw kosztów, o których mowa w punkcie 3), przy czym Izba może odstąpić od rozdzielenia wpisu i nałożyć go wyłącznie na odwołującego lub wyłącznie na zamawiającego lub wyłącznie na przystępującego wnoszącego sprzeciw, jak również może znieść koszty, o których mowa w punkcie 3, czyli uznać, że każdy ponosi swoje koszty, bez obowiązku ich zwrotu pozostałym stronom / uczestnikom postępowania |
5 | jeśli odwołanie zostanie odrzucone przez KIO | wszystkie koszty pokrywa odwołujący (czyli zwraca zamawiającemu koszty, o których mowa w punkcie 3, poniesione przez zamawiającego) w przypadku odrzucenia odwołania, koszty nigdy nie są zasądzane na rzecz przystępującego (bez względu na to, czy wnosi on sprzeciw czy nie) |
6 | jeśli zamawiający uwzględnił odwołanie w całości, a przystępujący wniósł sprzeciw wobec tego uwzględnienia i odwołanie zostanie oddalone przez KIO w całości | wszystkie koszty pokrywa odwołujący (czyli zwraca przystępującemu wnoszącemu sprzeciw koszty, o których mowa w punkcie 3, poniesione przez przystępującego wnoszącego sprzeciw) |
7 | jeśli zamawiający uwzględnił odwołanie w części, przystępujący wniósł sprzeciw wobec tego uwzględnienia, a odwołujący nie wycofał pozostałych zarzutów i odwołanie zostanie oddalone przez KIO w całości | wszystkie koszty pokrywa odwołujący (czyli zwraca zarówno zamawiającemu, jak również przystępującemu wnoszącemu sprzeciw koszty, o których mowa w punkcie 3, poniesione przez zamawiającego oraz poniesione przez przystępującego wnoszącego sprzeciw) |
8 | jeśli zamawiający uwzględnił odwołanie w całości lub w części, przystępujący wniósł sprzeciw wobec tego uwzględnienia, a odwołujący cofnie odwołanie przed otwarciem rozprawy (w dniu rozprawy) | Izba zwraca odwołującemu wpis w 90%, ale odwołujący pokrywa koszty, o których mowa w punkcie 3, poniesione przez przystępującego wnoszącego sprzeciw) |
9 | jeśli zamawiający uwzględnił odwołanie w całości lub w części, przystępujący wniósł sprzeciw wobec tego uwzględnienia, a odwołujący cofnie odwołanie po otwarciu rozprawy | wszystkie koszty pokrywa odwołujący (czyli zwraca przystępującemu wnoszącemu sprzeciw koszty, o których mowa w punkcie 3, poniesione przez przystępującego wnoszącego sprzeciw) |
10 | jeśli dojdzie do umorzenia postępowania odwoławczego w całości ze względu na stwierdzenie, że dalsze postępowanie stało się z innej przyczyny zbędne lub niedopuszczalne, zgodnie z art. 568 pkt 2 ustawy PZP | koszty znosi się wzajemnie czyli każdy ponosi swoje koszty, bez obowiązku ich zwrotu pozostałym stronom oraz uczestnikom postępowania |
7. KAZUS
Przepisy rozporządzenia, opisujące sposoby rozliczenia kosztów w postępowaniu odwoławczym są skomplikowane i kazuistyczne (opisują – jak się wydaje – wszystkie możliwe scenariusze, które mogą zaistnieć w postępowaniu odwoławczym).
Są one uzupełnione normami przewidującymi wypadek, gdy przystępujących wnoszących sprzeciw jest więcej niż jeden – w takim przypadku:
- jeśli są oni zobowiązani do zwrotu kosztów – zwracają oni koszty stosownie do swojego udziału w sprawie
- jeśli mają oni otrzymać zwrot kosztów na swoją rzecz – koszty zwraca się na rzecz każdego z nich w wysokości rzeczywiście poniesionych przez nich wydatków
Niestety, bliższe przyjrzenie się normom przez pryzmat bardziej skomplikowanych stanów faktycznych prowadzi do wniosku, że nawet tak szczegółowe ujęcie problemu jak w rozporządzeniu (które miało z założenia prezentować wszystkie możliwe sytuacje), nie dało zadowalających rezultatów i są sytuacje, w których rozporządzenie nie daje właściwej odpowiedzi na zaistniałe problemy.
Analizując przypadki, które mogą pojawić się w praktyce, można wyobrazić sobie następującą sytuację:
Odwołujący wniósł odwołanie, w którym zawarł 10 zarzutów. Zamawiający przed rozprawą uwzględnił 5 zarzutów. Przystępujący wniósł sprzeciw co do uwzględnienia 3 zarzutów. Odwołujący cofnął przed rozprawą 2 zarzuty spośród zarzutów nieuwzględnionych przez zamawiającego. Następnie po otwarciu rozprawy Zamawiający uwzględnił jeszcze 1 dodatkowy zarzut (co do tego uwzględnienia przystępujący nie wniósł sprzeciwu), a Odwołujący cofnął jeszcze jeden zarzut, który wcześniej nie był uwzględniony przez Zamawiającego. Izba w wyroku uwzględniła odwołanie w zakresie dwóch zarzutów, co do których przystępujący wniósł sprzeciw oraz oddaliła w zakresie pozostałych zarzutów i umorzyła postępowanie w zakresie zarzutów, które zostały uwzględnione przez zamawiającego (co do których nie został wniesiony sprzeciw), jak również co do zarzutów cofniętych przez odwołującego.
Odpowiadając na pytanie jak rozłożą się koszty postępowania odwoławczego w tym zakresie, należy rozpisać powyższą sytuację na czynniki pierwsze:
zarzut | akcja |
1 | uwzględniony przez zamawiającego przed rozprawą + sprzeciw przystępującego uwzględniony w wyroku |
2 | uwzględniony przez zamawiającego przed rozprawą + sprzeciw przystępującego uwzględniony w wyroku |
3 | uwzględniony przez zamawiającego przed rozprawą + sprzeciw przystępującego oddalony w wyroku |
4 | uwzględniony przez zamawiającego przed rozprawą (brak sprzeciwu przystępującego) umorzenie postępowania |
5 | uwzględniony przez zamawiającego przed rozprawą (brak sprzeciwu przystępującego) umorzenie postępowania |
6 | cofnięty przez odwołującego przed rozprawą umorzenie postępowania |
7 | cofnięty przez odwołującego przed rozprawą umorzenie postępowania |
8 | uwzględniony przez zamawiającego po otwarciu rozprawy umorzenie postępowania |
9 | cofnięty przez odwołującego po otwarciu rozprawy umorzenie postępowania |
10 | oddalony w wyroku |
Powyższa sytuacja dotyczy więc umorzenia przez Izbę postępowania odwoławczego w części, zgodnie z art. 522 ust. 4 ustawy PZP, z zastrzeżeniem, że w pozostałej części zarzutów, których zamawiający nie uwzględnił, zostało przez Izbę uwzględnione w części, a zatem referuje do przepisu § 9 ust. 3 pkt 3 rozporządzenia. Niestety przepis ten odsyła bezpośrednio do odpowiedniego stosowania § 7 ust. 2 pkt 1, ust. 3, 5 i 6 rozporządzenia, które pomijają całkowicie udział przystępującego wnoszącego sprzeciw, co mogłoby sugerować, że pomimo jego sprzeciwu, koszty dzielone są wyłącznie pomiędzy zamawiającego, a odwołującego.
Stosując jednak szersze spojrzenie (a zatem nie poprzestając na przepisie § 7 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia), można byłoby pokusić się o następujący rozdział kosztów:
zarzut | akcja | rozwiązanie |
1 | uwzględniony przez zamawiającego przed rozprawą + sprzeciw przystępującego uwzględniony w wyroku | zwrot kosztów przez przystępującego wnoszącego sprzeciw na rzecz odwołującego |
2 | uwzględniony przez zamawiającego przed rozprawą + sprzeciw przystępującego uwzględniony w wyroku | zwrot kosztów przez przystępującego wnoszącego sprzeciw na rzecz odwołującego |
3 | uwzględniony przez zamawiającego przed rozprawą + sprzeciw przystępującego oddalony w wyroku | zwrot kosztów przez odwołującego na rzecz przystępującego |
4 | uwzględniony przez zamawiającego przed rozprawą (brak sprzeciwu przystępującego) umorzenie postępowania | (bezkosztowo) |
5 | uwzględniony przez zamawiającego przed rozprawą (brak sprzeciwu przystępującego) umorzenie postępowania | (bezkosztowo) |
6 | cofnięty przez odwołującego przed rozprawą umorzenie postępowania | (bezkosztowo) |
7 | cofnięty przez odwołującego przed rozprawą umorzenie postępowania | (bezkosztowo) |
8 | uwzględniony przez zamawiającego po otwarciu rozprawy umorzenie postępowania | (brak regulacji) [analogia do § 9 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia nie może mieć miejsca, ze względu na brak umorzenia postępowania w całości oraz brak uwzględnienia zarzutów w całości] |
9 | cofnięty przez odwołującego po otwarciu rozprawy umorzenie postępowania | (brak regulacji) [analogia do § 9 ust. 1 pkt 4 rozporządzenia nie może mieć miejsca, ze względu na brak umorzenia postępowania w całości oraz brak cofnięcia odwołania, a jedynie wycofanie pojedynczego zarzutu] |
10 | oddalony w wyroku | zwrot kosztów przez odwołującego na rzecz zamawiającego |
Należy w tym miejscu zastrzec, że powyższe propozycje podyktowane są raczej względami słusznościowymi i próbą dostosowania do zbliżonych norm niż dosłownym brzmieniem przepisów, ze względu na fakt (o czym była mowa powyżej), że rozporządzenie przewiduje w takich przypadkach wyłącznie rozliczenie pomiędzy zamawiającym, a odwołującym, co odbywałoby się z pokrzywdzeniem przystępującego wnoszącego sprzeciw (lub odwrotnie – z zapewnieniem mu bezpiecznej sytuacji w postępowaniu, niemającej uzasadnienia logicznego).
Ze względu na brak precyzyjnej regulacji nie można kierować się bezkrytycznie powyższą tabelą, która nie może być też uznana za wiążące rozwiązanie problemu (którego rozwiązania prawdopodobnie nie ma). Prawdą jest również, że tak skomplikowany stan faktyczny zapewne nie często pojawi się w postępowaniu odwoławczym, choć nie można takiej ewentualności wykluczyć. W takim przypadku Izba postawiona zostanie przed nie lada problemem w jaki sposób koszty te rozliczyć (nie wykluczone, że w takim przypadku Izba idąc po linii najmniejszego oporu, po prostu zniesie wzajemnie koszty, o których mowa w punkcie 3 i jedynie podzieli proporcjonalnie wpis uiszczony przez odwołującego – stosując metodologię opisaną w tabeli powyżej – biorąc pod uwagę, że ostały się cztery zarzuty, z których dwa odwołujący „wygrał”, a dwa „przegrał”, to winien otrzymać połowę wpisu z powrotem, z kolei mając na uwadze, że „wygrane” zarzuty odnosiły się do zarzutów, co do których sprzeciw wniósł przystępujący – to przystępujący wnoszący sprzeciw powinien zwrócić odwołującemu połowę wpisu od odwołania).
Ze względu na fakt, że powyżej zaproponowane rozwiązanie jest jedynie propozycją i nie powinno być uznane za jedyną obowiązującą wykładnię przepisów rozporządzenia, zapraszamy PT Czytelników do podzielenia się swoimi spostrzeżeniami i propozycją rozwiązania kazusu opisanego w niniejszej analizie w formie komentarzy pod tekstem. Być może wspólnie wypracowane rozwiązanie okaże się najwłaściwszym.
Na zakończenie – niezwykle ważna uwaga:
UWAGA:
Ubiegając się o zwrot kosztów (zasądzenie przez KIO kosztów), bez względu na odgrywaną w postępowaniu rolę (odwołujący, zamawiający, przystępujący wnoszący sprzeciw) – niezbędne jest wykazanie poniesionych kosztów (np. fakturami, rachunkami, biletami, itd.). Bez tego KIO nie zasądzi żadnych kosztów.
WM