W związku z wejściem w życie ustawy z dnia 27.10.2022 r. o środkach nadzwyczajnych mających na celu ograniczenie wysokości cen energii elektrycznej oraz wsparciu niektórych odbiorców w 2023 roku (Dz. U. poz. 2243), która określa m.in. cenę maksymalną sprzedaży energii elektrycznej stosowaną w rozliczeniach z odbiorcami uprawnionymi, na stronie Urzędu Zamówień Publicznych opublikowano opinię Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych.
Opinia w większości poświęcona jest zagadnieniu podstawy zmiany umowy na sprzedaż energii elektrycznej lub umowy kompleksowej. Tego omówienia dokonano w związku z przepisami ograniczającymi wysokość cen energii elektrycznej. Opinia zawiera również dokładną analizę przepisów ustawy, które z uwagi na podmiot zawierający umowę, wiązać się mogą z problematyką podstaw prawnych zmiany umowy w sprawie zamówienia publicznego. Zapoznanie się z całością treści opinii możliwe jest na stronie: https://www.gov.pl/web/uzp.
Do najważniejszych zagadnień przedmiotowej problematyki należy:
- Cena maksymalna i odbiorca uprawniony.
- Podstawy prawne zmiany umowy sprzedaży energii elektrycznej lub umowy kompleksowej zawartej na podstawie ustawy PZP, wśród których Prezes UZP wskazuje:
- art. 455 ust. 1 pkt 4 PZP;
- art. 455 ust. 1 pkt 1 PZP.
Ad. 1) Wskazane powyżej pojęcia pozostają w sposób funkcjonalnie powiązane. Zgodnie z art. 1 pkt 1 ustawy, określona ona cenę maksymalną sprzedaży energii elektrycznej w rozliczeniach z odbiorcami uprawnionymi. Odbiorcy są zdefiniowani w art. 2 pkt. 2 ustawy poprzez enumeratywne wyliczenie. Należą do nich m.in. podmioty będące zamawiającymi w świetle PZP. Cena maksymalna dla wskazanych wyżej podmiotów wynosi 785 zł/MWh (cena nie zawiera podatków VAT i akcyzowego).
Ad. 2) Z treści stanowiska Prezesa UZP można wnioskować, że przywołane wyżej podstawy prawne omówić należy najpierw oddzielnie, a na koniec łącznie. Pierwsza ze wskazanych norm (art. 455 ust. 1 pkt 4 PZP) stanowi, że zamawiający może wprowadzić zmiany do umowy w sprawie zamówienia publicznego. Może tego dokonać w przypadku, gdy konieczność modyfikacji umowy spowodowana jest okolicznościami, których zamawiający, działając z należytą starannością nie mógł przewidzieć. Zmiana nie może modyfikować ogólnego charakteru umowy, a wzrost ceny spowodowany każdą kolejną zmianą umowy nie może przekroczyć 50% pierwotnej wartości umowy. W treści opinii Prezes UZP podnosi między innymi, iż przez niemożność przewidzenia okoliczności skutkujących potrzebą dokonywania zmian umowy, należy rozumieć zdarzenie, którego zaistnienie w normalnym toku rzeczy byłoby nieprawdopodobne.
Przechodząc do charakterystyki art. 455 ust. 1 pkt 1 PZP, Prezes wskazuje, iż niezależnie od omówionej wyżej przesłanki zmiany umowy (art. 455 ust. 1 pkt 4 PZP) nie jest wykluczone, że w zawartych umowach w sprawie zamówienia publicznego na sprzedaż energii elektrycznej lub w umowie kompleksowej mogą być zawarte postanowienia, które dają możliwość zmiany umowy na podstawie art. 455 ust. 1 pkt 1 PZP. Regulacja wskazuje ponadto na możliwość zmiany ceny.
W dalszej części Prezes UZP podnosi zasygnalizowany wcześniej autonomiczny charakter przesłanek zmiany umowy (art. 455 ust. 1 pkt 4 i art. 455 ust. 1 pkt ustawy PZP). Dokonuje także podsumowania i formułuje następujące wnioski:
- Zmiana energii elektrycznej poprzez ustalenie w ustawie cen maksymalnych może zostać uznana za okoliczność nieprzewidywalną i niezależną od zamawiającego. Tym samym mieści się w przesłance zmiany umowy z art. 455 ust. 1 pkt 4 PZP.
- Nie jest wykluczone, że w zawartych umowach w sprawie zamówienia publicznego na sprzedaż energii elektrycznej lub w umowie kompleksowej mogą być zawarte postanowienia (bezpośrednio w treści umowy lub załącznikach), dające możliwość zmiany umowy na podstawie art. 455 ust. 1 pkt 1 PZP.
- Przesłanki warunkujące dopuszczalność zmiany umowy w sprawie zamówienia publicznego, na podstawie art. 455 ust. 1 pkt 1 i 4 PZP, mają charakter autonomiczny. Oznacza to, że strony umowy w sprawie zamówienia publicznego mogą skorzystać z uprawnienia przewidzianego w art. 455 ust. 1 pkt 4 PZP również wtedy, kiedy nie przewidziały w umowie odpowiednich postanowień w postaci klauzul przeglądowych.
SR