Uchwała KIO z dnia 14 października 2021 r. (KIO/KD 19/21)
Prezes Urzędu Zamówień Publicznych w wyniku kontroli doraźnej w przedmiocie udzielenia zamówień dotyczących realizacji inwestycji publicznej pn. „Budowa mostu w Plutach” bez stosowania przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1843 z późn. zm.), zwaną dalej „ustawą Pzp” stwierdził naruszenie przez Zamawiającego art. 5b pkt 2, art. 32 ust. 2 i 4 oraz art. 7 ust. 1 i 3 ustawy Pzp poprzez zaniechanie łącznego szacowania wartości zamówienia mającego za przedmiot realizację inwestycji publicznej pn. „Budowa mostu w Plutach”, udzielonego w czterech częściach, a w rezultacie dopuszczenie się przez Zamawiającego do niedozwolonego podziału zamówienia w celu uniknięcia stosowania przepisów ustawy Pzp, co doprowadziło do naruszenia art. 7 ust. 1 i 3 ustawy Pzp poprzez zaniechanie przygotowania i przeprowadzenia postępowania w sposób zapewniający zachowanie zasady przejrzystości, a także zasady legalizmu, która wyklucza udzielenie zamówienia publicznego wykonawcy, który nie został wybrany zgodnie z przepisami ustawy Pzp.
W wyniku kontroli sporządzony został Protokół Kontroli Doraźnej oraz Informacja. Zamawiającemu zarzucono, że w dniu 30 listopada 2020 r. udzielił, bez stosowania przepisów ustawy Pzp, czterech zamówień dotyczących realizacji inwestycji publicznej. Zamawiający argumentował, że w niniejszej sprawie nie istniała przede wszystkim tożsamość przedmiotowa zamówienia, w postaci obiektywnie różnego przeznaczenia. Ponadto, pomiędzy zamówieniem dostawy mostu w 2020 r. a pozostała grupą zamówień zachodzi brak tożsamości czasowej i (przynajmniej możliwy) brak tożsamości wykonawcy. Doprecyzował również, iż podstawą do samodzielnego szacowania wartości ww. zamówień było nie tylko rozróżnienie elementów o charakterze stałym i tymczasowym, ujętych w przedmiocie ww. zamówień, ale przede wszystkim inwestycja publiczna pod nazwą: „Budowa mostu w Plutach” przebiegała w warunkach przymusowych. Potrzeba szybkiego zapewnienia mieszkańcom Plut mostu, w tych warunkach składającego się z różnych elementów, stanowiła podstawową i obiektywną przyczynę nadania zamówieniom takiego charakteru, jaki przyjął Zamawiający.
Krajowa Izba Odwoławcza w uchwale z dnia 14 października 2021 r. (sygn. akt KIO/KD/19/21) podzieliła stanowisko Kontrolującego oraz wskazała, iż „przepis art. 32 ust. 2 Pzp wprowadza generalną zasadę, jaką winien kierować się Zamawiający, przygotowując postępowanie o udzielenie zamówienia, odnoszącą się do zakazu dzielenia zamówienia w sposób, który skutkowałby uniknięciem stosowania przepisów ustawy z 2004 r. – Prawo zamówień publicznych. Istotą tej regulacji jest dyscyplinowanie jednostki zamawiającej do racjonalnego, celowego i oszczędnego wydatkowania środków publicznych, w zgodzie z przepisami ustawy o finansach publicznych. Omawiana regulacja wskazuje przede wszystkim na niedopuszczalność zaniżania wartości zamówienia, bądź przez nieuprawniony jego podział, bądź przez wybranie takiego sposobu obliczenia jego wartości, który w sposób celowy doprowadziłby do jego zaniżenia.”
Ponadto KIO dodała, iż „Przepisy ustawy Pzp pozwalają Zamawiającemu z określonych względów (organizacyjnych, ekonomicznych, celowościowych itp.) na dokonanie podziału jednego zamówienia na części, dla których będzie prowadził odrębne postępowania w sprawie udzielenia zamówienia publicznego, przy czym wartością każdej z części zamówienia będzie łączna wartość wszystkich części zamówienia. W konsekwencji przy udzieleniu każdej z części zamówienia Zamawiający będzie wówczas zobowiązany do stosowania przepisów ustawy z 2004 r. – Prawo zamówień publicznych, właściwych dla łącznej wartości zamówienia.”